سه‌شنبه ۲۱ فروردین ۱۴۰۳ - ۰۷:۰۰
آیات و نکات | توصیف سوره انسان از معاد و قیامت

حوزه/ در آیات قرآن طبق بیانی که مفسرین دارند، ثلث قرآن در رابطه با معاد است و ما را با این پرسش سهمگین روبه‌رو می‌کند که معاد در کجای زندگی، دل مشغولی ها و ذهن مشغولی ماست؟

به گزارش خبرگزاری حوزه، «آیات و نکات»، پرونده رمضانی رسانه رسمی حوزه برای ماه مبارک رمضان است که حجت‌الاسلام امین اسدپور از پژوهشگران قرآنی در سی شماره به بیان سی آیه از قرآن کریم پرداخته که به صورت روزانه تقدیم شما خوبان خواهد شد.

بسم الله الرحمن الرحیم

آیات منتخب از جزء بیست و نهم قرآن کریم، آیاتی از سوره مبارکه «انسان» است.

در این سوره علی‌رغم اینکه سوره بسیار بهجت بخش و شادی آفرینی است، نقل شده که وقتی این سوره نازل شد در مدینه مؤمنین چند شبانه‌روز جشن گرفتند و علت این امر، توصیفی است که در این سوره از بهشت وجود دارد: «إِنَّ الْأَبْرَارَ یَشْرَبُونَ مِن کَأْسٍ کَانَ مِزَاجُهَا کَافُورًا عَیْنًا یَشْرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ یُفَجِّرُونَهَا تَفْجِیرًا»، تا اینکه در آیات بعدی تصویری دیگر از بهشت ارائه می دهد: «مُّتَّکِئِینَ فِیهَا عَلَی الْأَرَائِکِ ۖ لَا یَرَوْنَ فِیهَا شَمْسًا وَلَا زَمْهَرِیرًا، وَدَانِیَةً عَلَیْهِمْ ظِلَالُهَا وَذُلِّلَتْ قُطُوفُهَا تَذْلِیلًا، وَیَطُوفُ عَلَیْهِمْ وِلْدَانٌ مُّخَلَّدُونَ إِذَا رَأَیْتَهُمْ حَسِبْتَهُمْ لُؤْلُؤًا مَّنثُورًا»، تا آخرین تصویری که در این آیه از بهشت ایجاد می‌کند چنان بهجت و سرور در مؤمنین ایجاد کرده بود که در مدینه چند شبانه روز جشن داشتند.

اما نکته‌ای که در میان این آیات بسیار تکان دهنده است، تصویری است که اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام در این سوره از معاد و قیامت دارند. در عین این که این آیات به شدت بهجت انگیز و سرور انگیز است اما چندین بار از زبان اهل بیت علیهم السلام معاد و قیامتِ تصویر شده تکان دهنده است.

داستانِ «وَیُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَیٰ حُبِّهِ مِسْکِینًا وَیَتِیمًا وَأَسِیرًا إِنَّمَا نُطْعِمُکُمْ لِوَجْهِ اللَّهِ لَا نُرِیدُ مِنکُمْ جَزَاءً وَلَا شُکُورًا»، در این آیه محل بحثمان است؛ «إِنَّا نَخَافُ مِن رَّبِّنَا یَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِیرًا»، بعد در ادامه می‌فرماید: «فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَٰلِکَ الْیَوْمِ وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا».

هر دو باری که در این آیه قیامت تصویر شده است، اول از زبان اهل بیت علیهم السلام است: «إِنَّا نَخَافُ مِن رَّبِّنَا، یَوْمًا عَبُوسًا قَمْطَرِیرًا».

در روزی که رخسار درهم و غمگین است، یعنی انسان ها در روز قیامت به شدت عبوس هستند و رخسار در هم کشیدند و به تعبیری غمگین هستند از آن روز می ترسیم، از پروردگارمان در آن روز خوف و خشیت داریم و بعد قرآن وعده را به اهل بیت علهم السلام می‌دهد: «فَوَقَاهُمُ اللَّهُ شَرَّ ذَٰلِکَ الْیَوْمِ»، پس دوباره تصویر آن روز به صورت تماما شر ارائه می‌شود، منتها از طرف حضرت حق، معصومین و اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام از آن روز شر حفظ می‌شود و در سپر خودش محافظت می کند: «فَوَقَاهُمُ اللَّهُ».

پاداش آنها این است که بهجت و روی‌خندان به آنها بخشیده می‌شود، «وَلَقَّاهُمْ نَضْرَةً وَسُرُورًا».

توصیفی که در آنجا از بهشت می شود در ادامه این آیات است و به تعبیری برای مؤمنین در این تراز همچین بهشتی به عنوان پاداشی تصویر شده است. باز دوباره در ادامه همین آیات دارد که «إِنَّ هَـٰؤُلَاءِ یُحِبُّونَ الْعَاجِلَةَ وَیَذَرُونَ وَرَاءَهُمْ یَوْمًا ثَقِیلًا»، در این آیه وقتی روز قیامت را توصیف می کند به عنوان یوم ثقیل، روز سنگین یاد می‌کند.

بنابراین سه بار در سوره انسان از قیامت یاد شده و هر سه بار به شکل سنگین و خیلی شر، در یک کلام به شکل روزی که همه در آن عبوس و قمطریر هستند، تصویر می شود.

این حقیقت به ما متذکر می شود که ما گریزی از معاد، زندگی اخروی، زندگی جاوید و ابدیت خودمان نداریم لذا اعتقاد به معاد و زندگی جاوید باید در زیست مؤمنانه ما خودش را نشان دهد.

در آیات قرآن طبق بیانی که مفسرین دارند، ثلث قرآن در رابطه با معاد است و ما را با این پرسش سهمگین روبه‌رو می‌کند که معاد در کجای زندگی، دل مشغولی ها و ذهن مشغولی ماست؟ ما چقدر معاد را به عنوان باور به زندگی جاودانه ابدی در متن زندگی خود جاری و ساری ساخته‌ایم؟

ان شاءالله که از معادباوران باشیم.

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha